Wat wassen op 30°C en de energietransitie gemeen hebben
Door Danny van der Roest
Een van de grote vraagstukken binnen de energietransitie is hoe woningeigenaren te motiveren zijn tot verduurzaming van hun huis. Bijna iedereen zegt het milieu belangrijk te vinden en bereid te zijn om te investeren in een groene toekomst, maar toch blijft het gewenste gedrag uit. Waarom is dat? Om daar antwoord op te kunnen geven, wil ik jullie wat vertellen over mijn afstudeerstage bij Unilever. Het is alweer wat jaartjes geleden maar nog steeds relevant, óók voor de energietransitie.
Draai die knop naar 30°C!
We schrijven 2012. Unilever heeft jaren onderzoek gedaan naar het optimaliseren van hun wasmiddelen en inmiddels presteren deze net zo goed op 30°C als op 40°C. Dat is goed nieuws want het verlagen van de wastemperatuur van 40°C naar 30°C bespaart 41% op het energieverbruik en dus CO2-uitstoot. Goed voor het milieu én voor de portemonnee. Alle wasmachines op 30°C!
Gewoontedier
Helaas, was dat maar waar. Mensen zijn gewoontedieren en het bleek dat iedereen stug op 40°C bleef wassen. Aan mij de vraag of ik dit kon veranderen. Ik begon enthousiast want als ik toch eens al die miljoenen consumenten van Unilever kouder kon laten wassen… Maar al snel vertelde een onderzoeker mij dat jarenlang onderzoek naar dit gedrag niets had opgeleverd; het was een hopeloze zaak. Hoe kan het dat een groot bedrijf als Unilever met uitstekende onderzoekers dit gedrag niet kon veranderen?
Green appeals
Ik onderzocht hun pogingen en zag al snel wat er aan de hand was: Unilever zette in op green appeals. Ze probeerden consumenten te overtuigen door te communiceren over het milieu en duurzaamheid. Uit een groot vragenlijstonderzoek bleek immers dat vrijwel iedereen in Europa dit belangrijk vindt en er positief aan wil bijdragen. Veel makkelijker dan via de knop op je wasmachine wordt het niet. Maar er is een groot verschil tussen wat mensen zeggen en wat ze doen. In een vragenlijst gaan mensen bewust en op hoog niveau nadenken en vinden ze milieu belangrijk, maar als men voor de wasmachine zit dan gaat het brein over op onbewust gewoontegedrag.
Achterhaal de gedragsdeterminanten
Ik onderzocht welke factoren het gedrag bepalen op het moment dat mensen de wasmachine instellen. Dit waren wasresultaat en kwaliteitsbehoud van de kleding, niet het milieu! Wil je gedrag veranderen, dan moet je op deze gedragsdeterminanten inspelen. Dus dat deed ik. Via een label aan de wasmiddelfles communiceerde ik over de voordelen van 30°C: wast net zo schoon als op 40°C en je kleding slijt minder snel. Met een grote in-home studie kon ik de daadwerkelijke wastemperatuur meten in mensen hun wasmachines en wat bleek? De gemiddelde wastemperatuur daalde van 40°C naar 34°C, een daling van 15%! Alleen maar door in te spelen op de juiste triggers.
Wat betekent dit voor de energietransitie?
Dit onderzoek illustreert dat het referentiekader van een ambtenaar anders kan zijn dan die van een woningeigenaar. De energietransitie is een duurzaamheidsopgave, maar duurzaamheid en milieu zijn ingewikkelde, abstracte begrippen. Je kan het niet vasthouden of zien. Het milieu is daarom voor de meeste woningeigenaren geen gedragsdeterminant. Moet je als ambtenaar dus praten over het verduurzamen van een woning?
Spreek de juiste taal
Nee, dat hoeft niet. Het doel van de energietransitie is duurzaamheid. De taal die er achter de schermen wordt gesproken gaat over duurzaamheid. Maar de berichten die we richting de woningbezitters zenden mogen best ergens anders over gaan. Uit onderzoek dat wij recent hebben uitgevoerd blijkt dat woningeigenaren door hele andere factoren worden getriggerd om aanpassingen aan hun huis te doen. Denk aan het wooncomfort. Achterhaal wat hen drijft en speel daarop in. Wat de reden ook is voor mensen om te isoleren, een warmtepomp of zonnepaneel aan te schaffen, uiteindelijk gaat het erom dat ze het doen.
Doe mee met onze pilot
Momenteel onderzoekt Maverick wat de drijfveren en weerstanden zijn van de Nederlandse woningbezitter. Zo krijgen we inzicht in hoe we de energietransitie kunnen laten slagen. We zijn op zoek naar nog meer gemeenten waar we een pilot kunnen draaien. Interesse? Neem dan contact met ons op!