RVO/Ministerie van BZK

Bij de energietransitie wordt snel gedacht aan technische oplossingen. Deze zijn uiteraard van belang, maar zonder in te zetten op gedragsverandering is dit niet voldoende. Uiteindelijk moet de burger zijn gedrag veranderen, bijvoorbeeld door zelf energie op te wekken, te isoleren of zich energiezuiniger te gedragen. Bij de subsidieaanvragen voor de Proeftuin Aardgasvrije Wijken (PAW ronde 1) bleek dat gemeenten een te positief beeld schetsten bij het realiseren van de gewenste gedragsverandering. Veelal waren de verwachtingen dat mensen rationele wezens zijn die handelen op basis van informatie en/of het idee dat zij geld kunnen besparen. Helaas is dat niet het geval. Er spelen allerhande onbewuste keuzeprocessen en mentale barrières mee die het gewenste gedrag tegenhouden. De homo economicus, de rationele calculerende mens, bestaat niet. Er zal daarom extra ingezet moeten worden op (onbewuste) gedragsverandering en andere sociale processen om de energietransitie te laten slagen.

Naar aanleiding van dit onderzoek hebben wij uitgebreid onderzoek uitgevoerd naar de invloed van gedrag binnen de energietransitie. Wat blijkt? Zonder gedragsverandering gaat Nederland de gewenste CO2-besparing niet realiseren. Hoe dan wel? Door naast techniek vooral in te zetten op onbewuste gedragsverandering, sociale processen in de wijken en het nudgen van burgers.