Geldbeloningen en gedragsverandering: geen goede combinatie

Door Rick Baggermans

Afgelopen week kwam naar buiten dat er gefraudeerd wordt bij spitsmijdingsprojecten. Het gaat om deelnemers die onterecht geld krijgen voor het mijden van de spits, terwijl ze in werkelijkheid wel tijdens de spits reizen. Maverick is nooit groot voorstander geweest van geldbeloningen. Weliswaar met een andere reden. Beloningen in geld of andere tastbaarheden zorgen er niet voor dat mensen het gedrag vertonen omdat ze het willen, maar omdat ze er iets voor terug krijgen. Deelnemers zijn dan extrinsiek gemotiveerd. Niets mis mee, lijkt op het eerste gezicht. Het probleem is echter dat mensen het gedrag vaak niet meer vertonen zodra de beloning verdwijnt. Tel daar de fraudegevoeligheid bij op en we moeten al snel concluderen dat geldbeloningen niet effectief zijn om gedrag op lange termijn te veranderen, nog los van de hoge kosten die het met zich meebrengt.

Hoe moet het dan wel? Dat kan op meerdere manieren. Natuurlijk prefereren wij bij Maverick de inzet van sociaal psychologische technieken om het gewenste gedrag te realiseren. Gedrag dat dus ook stand houdt na afronding van het project. Het zal menigeen verbazen, maar een simpel compliment heeft meer invloed op gedrag dan een beloning in geld. Een compliment waarborgt namelijk de intrinsieke motivatie. Deelnemers vertonen dan het gedrag omdat ze (denken) het zelf (te) willen. Recent hebben wij complimenten succesvol toegepast om jongeren te stimuleren om hun telefoon uit te zetten tijdens het rijden (zie het artikel over de AutoModus app). En zover wij weten, is er nog nooit gefraudeerd om een complimentje te krijgen.